Η αλαζονεία αναφέρεται στην απροθυμία ή και στην ανικανότητα κάποιου να αναγνωρίσει τον ίδιο του τον πόνο. Ο άνθρωπος, αρνείται πολλές απο τις ανάγκες του. Προθυμοποιείται και προσπαθεί να βοηθήσει τους άλλους. Μπορεί να περιγραφεί επίσης, ως φιλαρέσκεια.
Αποφθέγματα σχετικά με την αλαζονεία:
• Tα άδεια σακιά τα φουσκώνει ο αέρας και τους ανόητους η έπαρση
• H έπαρση είναι εμπόδιο της προκοπής
• H πρώτη δουλειά αυτού που θέλει να αποκτήσει Σοφία, είναι να αποβάλει την οίηση. Γιατί δεν γίνεται να αρχίσεις να μαθαίνεις αυτά που ήδη ξέρεις
• Η αλαζονεία είναι εμπόδιο της Σοφίας
• Προτιμότερο να σβήσεις την υπεροψία παρά την πυρκαγιά
• Ο πλούτος φέρνει τον κορεσμό και ο κορεσμός στην ύβρη
• Δεν υπάρχει τίποτε πιο άθλιο από την κενοδοξία
• Η χόρταση γεννά την ύβρη όταν πολλά πέσουν πλούτη, που δεν έχουν το νου τους μετρημένο
• Η αλαζονεία σε πλήρη άνθηση παράγει έναν καρπό ο θερισμός του οποίου, είναι γεμάτος κλάμα.
• Πριν την συντριβή προηγείται η ύβρις, πριν από την πτώση η υπερηφάνεια
• Ο άνθρωπος μοιάζει με κλάσμα που ο αριθμητής είναι ο πραγματικός εαυτός. Παρονομαστής είναι η ιδέα που έχει για τον εαυτό του. Όσο μεγαλύτερος ο παρονομαστής τόσο μικρότερη η αξία του κλάσματος. Όσο ο παρονομαστής τείνει προς το άπειρο τόσο το κλάσμα τείνει προς το μηδέν.
• Ο καλύτερος τρόπος για να εξαπατηθείς είναι να προσποιηθείς ότι είσαι εξυπνότερος από τους άλλους.
Αλαζονεία, και άλλα αποφθέφματα..
- Δεν γίνεται κανείς γελοίος με τις ιδιότητες που έχει αλλά, με τις ιδιότητες που προσποιείται ότι έχει.
- Η μεγαλύτερη αρρώστια είναι η υπερηφάνεια. Είναι αυτή η οποία μας μετέφερε από τον παράδεισο στην γη. Τώρα από τη γη προσπαθεί να μας πάει στην κόλαση.
- Πάρα πολλοί άνθρωποι ξοδεύουν λεφτά που δεν έχουν για να αγοράσουν πράγματα που δεν θέλουν. Για να εντυπωσιάσουν ανθρώπους που δεν χωνεύουν.
- Τι είναι αυτό που κάνει τους ανθρώπους αδύναμους; η ανάγκη για αναγνώριση της αξίας τους η ανάγκη να αισθάνονται σημαντικοί.
- Κάθε κατάθλιψη έχει τις ρίζες της στην αυτολύπηση και η αυτολύπηση βρίσκει πρόσφορο έδαφος σε ανθρώπους που παίρνουν τον εαυτό τους πολύ στα σοβαρά.
- Μιλάει κανείς λίγο όταν η ματαιοδοξία δεν τον αναγκάζει να μιλά.
- Οι άνθρωποι φαίνεται να απολαμβάνουν κάτι περισσότερο όταν ξέρουν ότι κάποιοι άλλοι έχουν αποκλειστεί από τη συγκεκριμένη απόλαυση.
- Ποτέ δεν ομολογούμε το ελάττωμα μας παρά μόνο από ματαιοδοξία.
- Μία δόση ανασφάλειας σε συνδυασμό με καλή μόρφωση είναι ο τέλειος τρόπος για να γίνει κάποιος μεγαλομανής.
Αλαζονεία, επίσης..
- Είναι πιθανό να επιδιώξει κανείς να κάνει περιουσία για όχι πιο σοβαρό λόγο από την επιθυμία να εξασφαλίσει τον σεβασμό και την προσοχή ανθρώπων, που διαφορετικά δεν θα τον πρόσεχαν καθόλου.
- Ο πόνος έχει τη δική του ματαιοδοξία. Θέλουμε να πιστεύουμε πως υποφέρουμε περισσότερο από τους άλλους.
- Τι θα γινόταν η δύναμη των γυναικών αν δεν υπήρχε η ματαιοδοξία των ανδρών;
- Υπερόπτης είναι ένας άνθρωπος που έχει μορφωθεί πέρα από τη νοημοσύνη του.
- Κανείς δεν θεωρεί τον εαυτό του ακατάλληλο για μεγάλο αξίωμα.
- Το να μπαίνεις σε έναν χώρο όπου δεν ξέρεις κανέναν αλλά όλοι ξέρουν εσένα, βγάζει από μέσα σου τις χειρότερες αδυναμίες σου.
- Δεν υπάρχει ανθρώπινο πρόβλημα που δεν θα μπορούσε να λυθεί αν οι άνθρωποι έκαναν αυτό που τους συμβούλευα.
Αλαζονεία, η ερμηνεία της
Προχωρώντας στην ερμηνεία θα δούμε πως αλαζονεία είναι εκείνη η ψυχική ενέργεια μέσα από την οποία κάποιος θεωρεί τον εαυτό του ανώτερο. Έχει υπερβολική εμπιστοσύνη στις ικανότητές του και θεωρεί τον εαυτό του, ανώτερο από τους άλλους. Ο αλαζόνας βρίσκεται σε περιπλάνηση, έχει γύρο του πλάνη, κινείται γύρω και μέσα σε αυτήν.
Η πλάνη είναι νοητική είναι πλάνη δηλαδή του μυαλού μοιάζει με παράφρονα. Στο άκρο άωτο της αλήθειας, στο ακριβές αντίπολο. Αλήθεια – πλάνη, Θεός – δαίμονας, ύλη – πνεύμα.
Πάμε στη συνέχεια να διερευνήσουμε κάποιος από τους παράγοντες που έχουν την δυναμική να κάνουν κάποιον άνθρωπο αλαζονικό:
Αλαζονεία και συνθήκες
• Να έχει κάνει σημαντικά πράγματα. Σε πολλές περιπτώσεις ένα άτομο γίνεται αλαζονικό όταν επιτυγχάνει πράγματα που οι άλλοι δεν καταφέρνουν να επιτύχουν. Το να κάνει κάποιος κάτι εξαιρετικό που κανείς άλλος δεν μπόρεσε να κάνει δίνει μία τεράστια ώθηση στην αυτοεκτίμηση. Ή χωρίς σεβασμό προβολή της αυτοεκτίμησης, υφαίνει συνθήκες αλαζονείας.
• Δεν έχει κάνει τίποτα σημαντικό. Όπως κάτι σημαντικό μπορεί να οδηγήσει σε αλαζονεία και έπαρση, έτσι μπορούν και οι συνεχείς αποτυχίες. Σε αυτή την περίπτωση η αλαζονεία πηγάζει από την ανάγκη κάποιου να φανεί πιο άξιος από ότι είναι, για να έχει την αποδοχή των άλλων. Κάποιος άνθρωπος με χαμηλή αυτοεκτίμηση μπορεί, αντί να χτίζει την αξία του με το σωστό τρόπο μέσα από επιτεύγματα και επιτυχίες, να αρχίσει να είναι αλαζονικός.
• Αλαζονεία και έπαρση ως αμυντικός μηχανισμός. Ένας ακόμα κοινός λόγος πίσω από την αλαζονεία είναι ότι αποτελεί μηχανισμό άμυνας ενός εύθραυστου εγώ. Κάποιος μπορεί να φέρεται αλαζονικά ώστε να κρύψει την ανασφάλεια του και την έλλειψη εμπιστοσύνης στον εαυτό του. Αυτός είναι ο λόγος που οι άνθρωποι τείνουν να συμπεριφέρονται αλαζονικά με άγνωστους ανθρώπους, που μόλις γνώρισαν. Οι φίλοι και τα μέλη της οικογένειάς, μας δέχονται. Αλλά ποιος ξέρει πως μπορεί να μας αντιμετωπίσει ένας άγνωστος. Ας τον απορρίψουμε λοιπόν πρώτοι εμείς, πριν απορρίψει αυτός εμάς.
• Ανάγκη για προσοχή. Παρά τα όσα φαίνονται οι αλαζονικοί άνθρωποι νοιάζονται πολύ για την έγκριση των άλλων. Μερικές φορές αλαζονεία και έπαρση μπορεί να προκύπτουν από την προσπάθεια να κερδίσει κάποιος την προσοχή.
Αλαζονεία, προειδοποιητικά σημάδια
Στην συνέχεια ας εξετάσουμε τα σημάδια εκείνα τα οποία μπορούν να είναι προειδοποιητικά πώς ο άνθρωπος μπορεί να διακατέχεται από την ψυχική κατάσταση της αλαζονείας.
• Νοιάζετε πάρα πολύ για το τι πιστεύουν οι άλλοι. Ενώ είναι φυσιολογικό να νοιαζόμαστε για το τι πιστεύουν οι άλλοι, για έναν αλαζονικό άνθρωπο είναι ζήτημα ζωής και θανάτου. Μπορεί να κάνει παράλογα πράγματα για να εντυπωσιάσει τους άλλους και συχνά φαίνεται απελπισμένος.
• Υψηλή ανταγωνιστικότητα. Δεδομένου ότι η νίκη είναι ένας τρόπος ανύψωσης του ηθικού, οι αλαζόνες άνθρωποι τείνουν να είναι εξαιρετικά ανταγωνιστικοί και νοιάζονται περισσότερο για τη νίκη παρά για τη φιλία.
• Απαξιώνουν τους άλλους. Δεδομένου ότι οι αλαζονικοι άνθρωποι είναι πολύ ανταγωνιστικοί συχνά απαξιώνουν τους άλλους και ιδιαίτερα εκείνους που θεωρούν ανταγωνιστές τους. Θα κατηγορήσουν, θα επικρίνουν, θα προσβάλουν και θα αποδιοργανώσουν τους γύρω τους ,για να επικρατήσουν.
• Πνευματική αλαζονεία. Όσοι είναι αλαζόνες, είναι πιθανόν να εμφανίζουν αλαζονεία και στο πνεύμα. Η πνευματική αλαζονεία είναι η τάση των ανθρώπων να θεωρούν μία πεποίθηση τους ως αληθινή, απλώς και μόνο επειδή είναι δική τους. Τα άτομα με πνευματική αλαζονεία ταυτίζονται με τις πεποιθήσεις τους, καθώς αυτές συμβάλλουν στην αίσθηση της αυτοεκτίμησης τους. Έτσι η απώλεια τους, θα σήμαινε και την απώλεια της ταυτότητας και της αξίας τους.
Αλαζονεία, ανάλυση της
Η ψυχική κατάσταση της αλαζονείας είναι μία πολύ σύνθετη ψυχική κατάσταση που αφορά ένα μεγάλο εύρος ανθρώπων. Ας μην κρυβόμαστε. Όλοι μας, κάποια στιγμή στη ζωή μας φερθήκαμε με τρόπο αλαζονικό, είτε το καταλάβαμε είτε μπορεί να μην το συνειδητοποιήσαμε.
Ωστόσο σε κάποιους ανθρώπους η ψυχική αυτή κατάσταση τείνει να τους κυριεύει, παίρνει με άλλα λόγια την ταυτότητα της προσωπικότητας. Ο άνθρωπος εμποτίζεται με την επιβαλλόμενη ψυχική τάση που έχει δημιουργήσει για τον εαυτό του και την προσωποποιεί.
Με άλλα λόγια πείθεται πως είναι όπως η ψυχική κατάσταση υπονοεί, δηλαδή ανώτερος. Προφανώς εμποτισμένος από τη λανθάνουσα εκτίμηση του εαυτού φέρεται αντιστοίχως στον περίγυρό του. Προχωρά σε πράξεις άδικες, μη ακούγοντας την γνώμη των άλλων. Θεωρεί πως ο ίδιος και μόνο ο ίδιος ξέρει τα πάντα.
Αλαζονεία, συνέχεια ανάλυσης
Πράττει ως βασιλικότερος του βασιλέως. Αντιλαμβάνεται τα πάντα γύρω του στη φύση ,στο ζωικό βασίλειο, στο φυτικό Βασίλειο, στο ανθρώπινο είδος ως υπηρέτες του. Υπάρχουν για να τον υπηρετούν, για να τον υπακούουν, και να τον θαυμάζουν.
Μέσα από την παραπάνω ιδεοληψία του εαυτού, οδηγείται σε πληθώρα λαθών, καθώς παραλογίζεται. Έχει χάσει επίσης τον έλεγχο του νου, την ταυτότητα του πνεύματος, καταστρέφει τα πάντα. Οι επιπόλαιες ασυνείδητες και άλογες διαταγές του αντικρούονται και σπάζουν θεμελιώδεις κανόνες λειτουργίας, είτε στο επίπεδο των ανθρώπινων σχέσεων – όπου και κάνει εχθρούς – είτε στους φυσικούς κανόνες, είτε στους κανόνες του πνεύματος.
Καταστρατήγηση του αξιακού συστήματος του ίδιου και των άλλων, με αποτέλεσμα τον αντικατοπτρισμό του αντιπόλου στην πραγματικότητα, υπό τον κανόνα της αντιστάθμισης. Προς αποκατάσταση της τάξης και της ισορροπίας.
Καταστρατήγηση των φυσικών νόμων θα οδηγήσει επίσης σε αντιστάθμιση μέσω της σχέσης αιτίας αποτελέσματος, (εξισορρόπηση των δονήσεων). Αντιστάθμιση ίσης βαρύτητας με τις ύβρεις που επιτέλεσαν.
Αλαζονεία, συνέπειες και διαφυγή
Πρόκειται λοιπόν για τις συνέπειες. Ο αλαζονικός άνθρωπος προκαλεί την πτώση του και μόνο η αποδοχή των λαθών του θα μπορέσει να αποκαταστήσει τη ροή.
Ζητώντας τη συγχώρεση, αποδεχόμενος το λάθος, καταργεί βέβαια την αλαζονεία.
Από τα παραπάνω λοιπόν καταλαβαίνουμε πως για να διαφύγουμε της αλαζονείας θα πρέπει αρχικά να την αναγνωρίσουμε, να δούμε τις συμπεριφορές μας, να αντικρίσουμε τις συνέπειες που αυτές δημιουργούν. Αφού νιώσουμε συντριβή (άρα αποκαταστήσουμε την επαφή με το αξιακό μας σύστημα), θα πρέπει να προχωρήσουμε προς την συγχώρεση. Πραγματοποιώντας πράξεις αποκατάστασης των διαταραχών των ισορροπιών, είτε σε πνευματικό είτε σε φυσικό επίπεδο.
Τότε αποκαθιστούμε τη ροή και βρισκόμαστε και πάλι στη σωστή Οδό(θρησκευτική οπτική, ενώ φιλοσοφικά θα έχουμε τιθασεύσει το άσχημο και απείθαρχο άλογο μέρος της ψυχής ώστε να υπακούει και να υπηρετεί την νόηση).
Αλαζονεία – εσωτερικά συναισθήματα:
• Ανημποριά σε δύσκολες συνθήκες
• Αίσθημα υπέρμετρης ευφυΐας
• Πολύ ισχυρές και ακλόνητες πεποιθήσεις
• Θέλω επιτακτικά να αναγνωριστεί η αξία μου
• Θέλω να νιώθω σημαντικός
• Πιθανά κατάθλιψη – αυτολύπηση εξαιτίας των παραπάνω
• Επιτακτική ανάγκη να ξεχωρίζω, να διαφέρω και να δείχνω ανώτερος από τους άλλους
• Ανάγκη να κρατάω υπέρμετρα το λόγο
• Ανάγκη απόκτησης περιουσίας
• Διογκωμένη πίστη στις ικανότητές μου, η οποία φτάνει στα όρια της ύβρης (μπορώ να κάνω και να επιλύω τα πάντα).
• Αίσθημα ανωτερότητας.
• Πιθανή ανασφάλεια και έλλειψη εμπιστοσύνης στον εαυτό.
• Ανάγκη για προσοχή, για στροφή των προβολέων επάνω μου.
• Ισχυρό αίσθημα ανταγωνισμού.
• Καταστρατήγηση αξιακού συστήματος.
Αλαζονεία, Εξωτερικά συμπτώματα:
• Ανόητες συμπεριφορές με έπαρση.
• Πιθανά ανεπρόκοπος.
• Ξερόλας.
• Ανήμπορος σε φοβικές συνθήκες.
• Μεγάλη ιδέα για τον εαυτό.
• Πιθανά γελοίος καθώς προσποιείται ικανότητες οι ιδιότητες που δεν έχει.
• Πιθανά αυξημένο μορφωτικό επίπεδο που ξεπερνά τον πνευματικό- νοητικό αντίστοιχο.
• Ανάγκη να ξεχωρίζει, να διαφέρει από τους άλλους και να δείχνει ανώτερος.
• Φλυαρία υπέρ εαυτού.
• Υπέρμετρη εξομολόγηση των ελαττωμάτων του.
• Ανάγκη απόκτησης περιουσίας για εξασφάλιση σεβασμού.
• Υπεροψία.
• Υπεροπτική συμπεριφορά με ανθρώπους που μόλις γνωρίζει.
• Ζητά τα φώτα της δημοσιότητας, θέλει να παίρνει τα εύσημα.
• Απαξίωση των άλλων ειδικά όσων θεωρεί εχθρούς.
• Υπέρμετρα ανταγωνιστικός.
• Υπέρμετρη και πολλές φορές ασεβής υποστήριξη της προσωπικής γνώμης.
• Πιθανή υλοποίηση αδίκων πράξεων.
• Παραλογισμός – πληθώρα λαθών.
• Επιπόλαιες – ασυνείδητες – άλογες διαταγές που σπάζουν θεμελιώδεις κανόνες λειτουργίας δημιουργώντας εχθρούς.
• Επιθυμία να τον υπηρετούν όλοι.
Αλαζονεία, αντίδοτο – επίλυση
Ως αντίδοτο ορίζεται η συντριβή.
Επιπλέον:
- Αναγνώριση αλαζονείας.
- Συνειδητοποίηση συμπεριφορών.
- Αποδοχή λαθών.
- Έτοιμα συγχώρεσης.
- Βίωση συντριβής.
- Επανόρθωση συνεπειών προηγούμενης συμπεριφοράς.
- Πράξεις αποκατάστασης.